مسجد سنجكلر در منطقه بويوك جكمج ، واقع در حومه شهر استانبول ، با هدف پرداختن به مسئله اصلي طراحي مسجد بوسيله دوري جستن از بحث هاي عام معماري مذهبي و تمركز بر جوهره اصلي فضاي روحاني طراحي شده است.

 پروژه در مرغزاري وسيع با چشم اندازهايي زيبا كه از حومه شهر و بزرگراه كنار آن جدا شده ، قرار گرفته است. ديوارهاي بلند اطراف پارك در حياط فوقاني مسجد، مرزي واضح ميان دنياي شلوغ و پر هرج و مرج بيروني و فضاي آرام درون پارك عمومي را رسم مي كنند. تاج سايبان ، تنها عنصر بصري معماري قابل رويت از بيرون پارك مي باشد ؛ بناي اصلي مسجد در زير همين سايبان قرار گرفته است و مي تواند به سهولت به حياط فوقاني دسترسي داشته باشد. ساختمان به طور كامل با توپوگرافي سايت درآميخته و جهان خارج ار آن همچون حركتي از سايت ديده مي شود .

براي ورود به مسجد بايد از تپه ها پايين بياييد و از ميان ديوارها به آن راه يابيد. فضاي داخلي، همچون غاري ساده شما را در بر مي گيرد تا در اين فضاي پر هيبت و الهام بخش دعا كنيد و با خداي خود تنها باشيد. شكاف ها و شكستگي هاي ديوار، نمازگزار را به سوي قبله و محل عبادت راهنمايي مي كنند و اجازه مي دهند كه نور خورشيد، فضاي داخلي را بيالايد.

اين پروژه، نقش كشش ميان ساخته ي دست بشر و طبيعت را كامل مي كند. اين تباين از پله هاي سنگي طبيعي شروع شده و با شيب دشت همراه مي شود و با پوشش نازك بتن مسلح دالها و سايبان 6 متري آن به اين جدال دوگانه مي پردازد.

معماران بيگ برنده رقابت طراحي يك مركز فرهنگي در آلباني گشته اند. تيرانا، پايتخت اين كشور، تحت تحولي عظيم در شهرسازي ست كه شامل بازسازي و نوسازي ساختمان هاي موجود، ساخت چندين بناي خصوصي و عمومي شهري و مفهوم سازي مجدد ميدان سندربرگ است. اين ميدان مهم، سايت مجتمع فرهنگي جديد شهر است كه از يك مسجد، يك مركز فرهنگ اسلامي و يك موزه تطابق مذهبي تشكيل شده است.

آلباني تقاطع سه مذهب عمده است: مسيحيت ارتدوكس، كاتوليك و اسلام . با پايان كار دو كليساي جديد شهر، در حال حاضر هر سه مذهب، مكان هاي جديدي براي عبادت و پرستش در قلب تيرانا دارند. اين مجموعه فرهنگي، به مسلمانان اطراف آن و شهر اختصاص ندارد، بلكه مكاني ست براي آموزش و آشنايي عموم مردم با ارزش هاي اسلامي و نماديست كامل براي اين مذهب.  

معماران بيگ، در حالي برنده اين رقابت شده اند كه گروه معماري اسپانيايي آندرس پِريا، معماران استوديو از فرانسه، گروه سرچ از هلند و زاها حديد از لندن جزء پنج فيناليست اين رقابت بوده اند.

ادي راما، شهردار تيرانا : " علت تاييد اين طراحي برگزيده، ايجاد فضايي عمومي با دعوت كنندگي بالا و انعطاف پذيري مناسب آن با امور روزانه شهروندان و وقايع بزرگ مذهبي ست ؛ در حاليكه به زيبايي و با هماهنگي بالايي به ميدان سندربرگ، شهر تيرانا و شهروندان آن از مذاهب مختلف متصل شده است. ضمن اين كه، اين پروژه در ميان باغ زيباي اطراف مسجد و مركز فرهنگ اسلامي آن مي درخشد و نمادي موفق در معرفي غناي ادبيات اسلامي در اهميت به گياهان است. علاوه بر اين، آگاهي اين تيم از جنبه هاي اقتصادي اين مهم، به تحقق موفقيت آميز اين پروژه كمك مي كند. "

اين سازه از تركيب دو فرم متقاطع از الزامات رسمي طرح بوجود آمده است : شبكه شهري تيرانا خواستار فرمي مناسب جهت ميدان و يك هويت منسجم شهري بود و جهت گيري ديوارهاي مسجد مي بايست به سمت مكه شكل مي گرفت.اين دگرگوني ها همچنين باعث بوجود آمدن چند حوزه عمومي شده اند ؛ دو ميدان كوچك در دو طرف مسجد و يك ميدان بزرگ با مناره در جلو آن كه براي توسعه محل عبادت در نظر گرفته شده است. با چرخش مسجد رو به بيرون و اجراي مراسم مذهبي و فرهنگي آن در عرصه عمومي، دعوت كنندگي و فراگير بودن اين مذهب بيشتر مي شود و فضاهاي سايه دار آن مي تواند با عموم مردم به اشتراك گذاشته شود.

 بي ياركه اينگلس، يكي از شركاي بيگ مي گويد: " اين پروژه براي ما بسيار مهم است؛ اول به دليل بلندپروازانه ي جوان سازي تيرانا كه نه تنها به صورت تصادفي و حاصل ساخت چند بناي جديد نيست كه كاملا مطابق با برنامه ريزي هاي گسترده و ملاحظات طرح جامع اين شهر پيش آمده است . دوم و شايد مهم تر آنكه تلورانس مذهبي يكي از چالش هاي بزرگ جهان معاصر است و با ساخت اين مسجد در تيرانا، همراه با موزه و مركز فرهنگي آن، اين شهر به تعادلي بين سه مذهب مي رسد و اين شهر به نمونه اي براي همه جهان تبديل مي شود. "

اين مسجد مي تواند تا هزار نفر را روزانه براي اقامه نماز در خود جاي دهد و از طريق منحصر بفرد اتصال آن به حياط و حوزه عمومي، مي تواند در روزهاي جمعه گنجايش خود را به پنج هزار نفر و در اعياد و روزهاي خاص به ده هزار نفر برساند.نماي آن به صورت منطقي از تعداد زيادي پنجره مستطيل شكل تشكيل شده است كه حريم خصوصي داخل را حفظ مي كنند، درحاليكه اجازه ورود نور مناسبي را به فضا مي دهند و كيفيت نور داخلي مسجد را به طرز چشمگيري در طول روز تغيير مي دهند.

توماس كريستوفرسون يكي ديگر از شركاي بيگ اظهار مي دارد: " جهت گيري به سمت مكه، مشكل حاد پلان را به راحتي حل كرد ؛ زمين مثلثي طرح، مسجد را در گوشه زاويه دار آن قرار مي داد و تراز قبله باعث برطرف شدن آن شد. در حال حاضر، مسجد در انتهاي ميدان جاي گرفته است و معماري منحني آن تداعي كننده گنبدها و قوس هاي سنتي معماري اسلامي ست. "

اين طرح همچنان شامل يك باغ قرآني ست كه شامل گياهان ذكر شده در قرآن به همان تعداديست كه در اين كتاب مقدس آمده اند.

گروه معماري بروكسل سپروت براي طراحي اين مسجد در سال 2010 برنده جابزه بهترين طراحي مسجد در رقابت طراحي براي اصلاحات دبي شده اند. كريستين فلوگل و دانيل اندرسون، طراحان اين پروژه، نياز اصلي عبادت در اسلام را مسجد و مناره دانسته اند و ساده ترين فرم يك مسجد و مناره آن را ايجاد يك حجم فشرده و يكپارچه دانسته اند.

 اين مسجد با تناسبات اوليه 26 X26 X52 به صورت عمودي ساختاربندي شده است. ورود به ساختمان با فضاهاي عمومي سرزنده شروع مي شود و با بالا رفتن در ميان يك باغ روحاني به نمازخانه ها ختم مي شود. مناره در بالاترين سطح سازه قرار دارد تا دسترسي بصري و كلامي آن به تمام جهات حفظ شده باشد. در داخل ساختمان، خطوط ريتمي بازيگوشانه و هارمونيك را ميان سايه و نور ايجاد مي كنند. خطوط عمودي روي نما، بياني از اعتماد به نفس را ساتع مي كنند.

متريال طلايي نما، بر كيفيت و قدرت تاكيد مي كنند و همانند پارچه اي در باد به سمت كعبه تعظيم ملايمي دارد. منحني روي نما به درون ساختمان امتداد مي يابد و فرم هاي طبيعي ورودي طبقه همكف را مي سازد.

در سطح همكف، شما با يك بازار بزرگ در تالاري بزرگ روبه رو مي شويد. مركز اطلاعات و دفتر مسجد در زير بالكن سططح اول قرار گرفته اند ؛ كتابخانه و تالار كنفرانس با دو فضاي مجزاي مطالعه در سطوح بالاتر واقع شده اند. باغ داخلي كه در ميان ساختمان قرار دارد، شامل يك كافي شاپ و پوششي غني از گياهان است و با يك آب نماي كوچك مزين شده است. سطح آب نماي آرام از ديد بالكن سطوح بالاتر همچون صفحه اي نيمه روشن ديده مي شود.

پله هايي كه بر نماي داخلي كار شده اند، دسترسي تمامي سطوح مسجد را با وضوخانه آن سهولت مي بخشند. از تراس سطح بالا، آب نمايي قرار دارد كه آب را بوسيله نرده هاي تراس به درون حوضچه كوچكي مي ريزد ؛ آب اين حوض نيز مي تواند براي گرفتن وضو استفاده شود. نمازخانه در بالاترين سطح داراي سه تراس مجزاست و مي تواند گنجايشي معادل 800 نمازگزار را در خود جاي دهد. در سطوح مياني، آپارتمان هايي با تراس هاي خصوصي، براي نمازگزاراني كه براي بازديد آمده اند، طراحي شده است.

ديواره هاي خارجي، از سيستم فريم هاي لوله اي، ساخته شده از بتن مسلح تشكيل شده اند. طبقاتبراي ثبات بيشتر، با سازه هاي فلزي به بدنه اصلي متصل و مهار شده اند. محور عمودي سازه اي بنا، آسانسور ها و تاسيسات فنني ساختمان را در بر ميگيرد و نيروي برشي سازه را جذب مي كند. نماي خارجي از پنل هاي طلايي براق تشكيل شده است كه بدون اتصال به هم، به عناصر شيشه اي عمودي متصل مي شوند. ديوارهاي داخلي با پنل هايي سفيد رنگ نما مي شوند تا با ايجاد فضايي يكپارچه و تاثير كمتر بر نمازگزاران، ادراك فضا را به تفسير و برداشت ناظران بسپارند.

طرح مركز فرهنگي، مسجد و نمازخانه استوديو Ö برنده رقابت طراحي الحاقات مركز اسلامي نيو انگلند، ماساچوست گشته است. اين طراحي كه از بيرون بسته است و در داخل، فضاهاي گسترده و وسيعي دارد؛ نمايي پيچيده از الگويي بتوني متشكل از پنل هاي قابل جا به جايي دارد كه بياني زيبا و هوشمندانه از بازي با سايه ها را ارائه مي دهد.

 اين حجم كه مي توانسته ابعاد و تناسباتي آزاد داشته باشد با هوشمندي بر روي ستون هاي بلند و باريكي چرخيده است و بوسيله يك پاساژ به حجم سابق مركز اسلامي متصل و به يك حجم منسجم مبدل شده است.

ورودي و پلكان موجود، به خوبي براي استفاده از هر دو ساختمان جديد و قديم، واقع شده اند. با اضافه كردن پله هايي بر روي باكس پلكان موجود و قرار دادن آسانسور، دسترسي به طبقه دوم ساختمان جديد به راحتي امكان پذير شده است. نورگيري پلكان از مناره نماديني تامين مي شود كه بر بالاي آن طراحي شده است. اين مناره به پلكان، حس فضايي آشنا و صميمانه اي مي بخشد و نور آن از پنجره هاي سقفي به راحتي تا پايين ترين پله را روشن مي كند.

طبقات ساختمان بر اساس جنسيت نمازگزاران تفكيك شده است؛ به طوري كه زنان از طبقه دوم ساختمان وارد مي شوند و مردان از طبقه اول. نورپردازي داخلي ساختمان به نوعي ست كه شما تفاوت فضايي ساختمان جديد را به خوبي حس كرده و وارد محيط شاعرانه و منحصر بفرد مي شويد. ساختمان جديد، كاملا رو به قبله ساخته مي شود، در حاليكه پوسته بيروني آن، تابع فرم قرارگيري ساختمان هاي مجاور است. نماي خارجي حجم، كاملا پوشيده است و تصوري از فضاي داخلي را منعكس نمي كند؛ اين امر يكي از دلايل موكد بر جدا شدن نمازگزاران در هنگام ورود به ساختمان از فضاي مادي بيرون است.

در ورودي بنا، جايگاه هايي براي قرار دادن كفش گذاشته شده است. بازشويي در طبقه دوم، اجازه نورگيري از پنجره هاي سقفي را به سطح اول مي دهد و فضا را با باغي داخلي؛ آزادتر و نوراني تر جلوه مي دهند. آب در نهري باريك در اطراف باغ در جريان است و صداي آن به تلطيف فضا كمك بسزايي مي كند. نمازخانه كه فضايي يكپارچه با نيم اشكوبي براي زنان است با خطوطي يكنواخت، نورپردازي شده است. ديوار نمازخانه رو به قبله قرار گرفته و منبري در سمت راست از ديوارها بيرون آمده است. ديوارهاي نمازخانه با الگوهاي سنتي اسلامي با ظرافت خاصي تزيين شده اند.

بتن متريالي فوق العاده براي ايجاد تنوع در بيان هاي متفاوت است. نماي خارجي اين سازه نيز از پنل هاي بتوني با طرح خطوط چوب ساخته شده است در حالي كه نماهاي داخلي به مراتب، صاف تر و در بعضي نقاط، صيقل يافته اند تا منعكس كننده نورهاي داخلي و پنجره هاي رو به باغ داخلي باشند. در قسمت هاي ديگر، براي منسجم بودن كار از الگويي شبيه خطوط توپوگرافي استفاده شده است. رنگ بندي هاي مختلف در نورپردازي نيز يكي از وجوه تمايز ميان طراحي داخلي و خارجي ساختمان است؛ گويي كه ساختمان از درون، بسيار ملايم تر و انعطاف پذيرتر به نظر مي رسد. ستون هاي زير بنا، علاوه بر ايجاد دسترسي هاي آسانتر به محيط هاي داخلي، ساختمان را همچون جسمي سبك و شناور تجسم مي كنند.